Σε διαβούλευση το «Νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό» και η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων
Ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό
Πλαφόν στις βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb, εισαγωγή της έννοιας του «Σποραδικού Ξενοδοχείου», «πράσινο» τέλος σε όλες τις τουριστικές δραστηριότητες και 18 περιοχές κορεσμένες για ίδρυση νέων τουριστικών μονάδων, είναι μερικές από τις προτάσεις που εισηγείται το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο (ΕΧΠ) για τον Τουρισμό το οποίο τίθεται σε δημόσια διαβούλευση, από την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού, έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2024.
Ειδικότερα, η κατηγοριοποίηση του εθνικού χώρου πραγματοποιείται με βάση 3 κριτηρία:
(α) της έντασης του τουριστικού φαινομένου με γνώμονα το βασικό δείκτη: «κλίνες» τουριστικών καταλυμάτων.
(β) των ιδιαιτεροτήτων κάθε περιοχής και συγκεκριμένα των ειδικών γεωγραφικών χαρακτηριστικών και των ειδικών συνθηκών που εμφανίζουν ορισμένες περιοχές και
(γ) της αναγκαιότητας ανάπτυξης ειδικών μορφών τουρισμού και πρόβλεψης ειδικών τουριστικών υποδομών.
Συγκεκριμένα:
α) Χωρική διάρθρωση του τουριστικού φαινομένου. Κατηγοριοποιείται ο εθνικός χώρος (1.034 Δημοτικές Ενότητες)
Α) Περιοχές ελέγχου (18 Δ.Ε.)
Β) Αναπτυγμένες περιοχές (84 Δ.Ε.)
Γ) Αναπτυσσόμενες περιοχές (139 Δ.Ε.)
Δ) Περιοχές με δυνατότητες ανάπτυξης (265 Δ.Ε.)
Ε) Μη αναπτυγμένες περιοχές (528 Δ.Ε.)
Α. «Περιοχές ελέγχου»: Σε κόκκινο τοποθετούνται 18 Περιοχές οι οποίες κρίνονται ως «κορεσμένες» και κατηγοριοποιούνται ξεχωριστά ως «Περιοχές ελέγχου» όπου απαγορεύεται νέα δόμηση εντός σχεδίου. Αυτές είναι: Παραλία Πιερίας, Σκιάθος, Κέρκυρα (πόλη), Ζάκυνθος (Δημοτικές Ενότητες Ζακυνθίων, Αρκαδίων και Λαγανά), Ερμούπολη Σύρου, Σαντορίνη, Ανατολική Κως, Μύκονος, Ρόδος (Αφάντου, Ιαλυσός, Καλλιθέα), Νότια Τήνος, Μάλια και Χερσόνησος Ηρακλείου και Νέα Κυδωνία Χανίων. Στις περιοχές αυτές, απαγορεύεται η δόμηση τουριστικών υποδομών εντός σχεδίου, ενώ εκτός σχεδίου επιτρέπεται ανέγερση νέων ξενοδοχείων ή επέκταση (4 και 5 αστέρων), με το ελάχιστο απαιτούμενο εμβαδόν να καθορίζεται στα 16 στρέμματα. Επιτρέπεται εκσυγχρονισμός υφιστάμενων μονάδων, αναβάθμιση σε 4 ή 5 αστέρων/κλειδιών και η μετατροπή τους σε ΟΜΑΤ. Προτείνεται μερική ή ολική απόσυρση απαξιωμένων ή εγκαταλελειμμένων κτιρίων και τουριστικών εγκαταστάσεων ή και κατεδάφισή τους εάν προσβάλλουν το τοπίο. Στις εκτός σχεδίου περιοχές απαγορεύεται η δημιουργία νέων εγκαταστάσεων μη συμβατών με την τουριστική δραστηριότητα.
Β. Ανεπτυγμένες περιοχές: Προβλέπονται τα ίδια με τις κορεσμένες περιοχές, με τη διαφορά ότι στις εκτός σχεδίου περιοχές για την ανέγερση ή επέκταση νέων ξενοδοχείων (4 και 5 αστέρων) το ελάχιστο απαιτούμενο εμβαδόν γηπέδου ορίζεται στα 12 στρέμματα. Επιπλέον προωθείται παροχή κινήτρων για τη μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχειακές μονάδες.
Γ. Αναπτυσσόμενες περιοχές: Επιτρέπεται δόμηση νέων καταλυμάτων σε κατηγορίες 3, 4 και 5 αστέρων, καθώς και επέκταση υφιστάμενων μονάδων των ίδιων κατηγοριών. Προβλέπεται αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων οικισμών αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, με τη μετατροπή κτιρίων σε καταλύματα (τουλάχιστον 3 αστέρων) ή και με νέες μεγαλύτερου μεγέθους επενδύσεις με κίνητρα προς τους σημερινούς ιδιοκτήτες ή τους ενδιαφερόμενους επενδυτές (π.χ. προσαύξηση της δόμησης κατά εμβαδόν ίσο με το 20% της υλοποιημένης). Στα νησιά της κατηγορίας η μέγιστη δυναμικότητα των μονάδων θα φτάνει τις 100 κλίνες.
Δ. Περιοχές με δυνατότητες ανάπτυξης: Επιτρέπεται κατασκευή νέων καταλυμάτων, επέκταση και εκσυγχρονισμός υφιστάμενων σε κατηγορίες 3, 4 και 5 αστέρων και στα νησιά έως 100 κλίνες. Προτείνονται κίνητρα για ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού, μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχειακές μονάδες και αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων οικισμών (όπως στην κατηγορία Γ).
Ε. Περιοχές με δυνατότητες ήπιας ανάπτυξης: Προβλέπεται παροχή κινήτρων με ευνοϊκότερους όρους δόμησης (π.χ. υπό προϋποθέσεις έως και 10% μεγαλύτερος συντελεστής δόμησης, κάλυψη, ύψος, όγκος), μείωση των απαιτούμενων κριτηρίων κτιριοδομικής και πολεοδομικής αναβάθμισης τουριστικών καταλυμάτων (π.χ. ως προς τους χώρους στάθμευσης, βεράντες) κ.λπ. Επίσης, προωθείται ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού και αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων οικισμών.
Αναφορικά με τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων, στα καθεστώτα Ενισχύσεων Ιδιωτικών Επενδύσεων, στα κριτήρια και τη διαβάθμιση των ενισχύσεων πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η χωροθέτηση των τουριστικών επενδύσεων σε συνάρτηση και με τις περιοχές . Ειδικότερα, προτείνεται να λαμβάνονται υπόψη οι εξής κατευθύνσεις:
| Περιοχή άσκησης χωρικής τουριστικής πολιτικής | (Α) Περιοχές ελέγχου | (Β) Αναπτυγμένες περιοχές | (Γ) Αναπτυσσόμενες περιοχές | (Δ) Περιοχές με δυνατότητες ανάπτυξης | (Ε) Μη αναπτυγμένες περιοχές |
| Ίδρυση ή επέκταση μονάδων τουλάχιστον χ αστέρων | όχι | 4 | 3 | 3 | 3 |
| Εκσυγχρονισμός ολοκληρωμένης μορφής ξενοδοχειακών μονάδων που ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον χ αστέρων | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| ίδρυση και εκσυγχρονισμός ολοκληρωμένης μορφής ξενοδοχειακών μονάδων εντός χαρακτηρισμένων παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων, τα οποία ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον χ αστέρων | 3, μόνον εκσυγχρονισμός | 3 | 2 | 2 | 2 |
β) Ειδικά γεωγραφικά χαρακτηριστικά και ειδικό καθεστώς κάποιων περιοχών.
– Μητροπολιτικές περιοχές
– Νησιά
– Παράκτια ζώνη
– Ορεινές περιοχές
Στις εντός σχεδίου περιοχές της Περιφέρειας Αττικής και της Μητροπολιτικής Περιοχής Θεσσαλονίκης, παρέχονται κινήτρα για την επανάχρηση παλαιών βιομηχανικών εγκαταστάσεων ως τουριστικών.
Τα νησιά, πλην της Εύβοιας και της Κρήτης, διακρίνεται περαιτέρω σε τρεις ομάδες:
Ομάδα Ι: Τουριστικά αναπτυγμένα και αναπτυσσόμενα νησιά.
Περιλαμβάνει τα νησιά: Αίγινα, Αλόννησος, Αμοργός, Άνδρος, Αντίπαρος, Αστυπάλαια, Ζάκυνθος, Θάσος, Θήρα, Ιθάκη, Ικαρία, Ίος, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Κάσος, Κέα, Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Κύθηρα, Κύθνος, Κως, Λέρος, Λευκάδα, Λέσβος, Λήμνος, Μήλος, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Πάτμος, Πόρος, Ρόδος, Σαμοθράκη, Σάμος, Σέριφος, Σίφνος, Σκιάθος, Σκόπελος, Σκύρος, Σπέτσες, Σύμη, Σύρος, Τήνος, Ύδρα, Φολέγανδρος, Χίος.
- Στο πλαίσιο του πρώτου επιπέδου του πολεοδομικού σχεδιασμού, πρέπει να διερευνάται η σκοπιμότητα καθορισμού (α) ζωνών τουριστικής ανάπτυξης στις εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές, και β) ζωνών προστασίας της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, των φυσικών πόρων και του τοπίου (επιπλέον αυτών που προσδιορίζονται στο Εθνικό Σύστημα Προστατευόμενων Περιοχών) στις οποίες θα περιορίζεται ή/και θα απαγορεύεται η δυνατότητα δόμησης τουριστικών εγκαταστάσεων.
- Προσαρμογή των νέων τουριστικών εγκαταστάσεων στα μορφολογικά πρότυπα και την κλίμακα των οικισμών και του τοπίου.
- Εκπόνηση μελετών εκτίμησης τουριστικής φέρουσας ικανότητας από τον υποκείμενο σχεδιασμό.
Ρυθμίσεις:
Με εξαίρεση τα νησιά Ρόδος και Κέρκυρα, εφόσον πρόκειται για ΟΥΤΔ επιτρέπονται μόνο «ήπιας ανάπτυξης».
Ομάδα ΙΙ: Λοιπά κατοικημένα νησιά
Στην ομάδα αυτή περιλαμβάνονται τα κατοικημένα νησιά που δεν περιλαμβάνονται στην Ομάδα Ι.
- Προσαρμογή των νέων τουριστικών εγκαταστάσεων στα μορφολογικά πρότυπα και την κλίμακα των οικισμών.
- Παροχή κινήτρων για εκσυγχρονισμό υφιστάμενων τουριστικών καταλυμάτων (κύριων και μη κύριων) με αναβάθμιση σε υψηλότερη κατηγορία (3, 4 ή 5 αστέρων/κλειδιών), ή και επέκταση αυτών και συμπληρώσεις με ειδικές τουριστικές υποδομές.
- Αποκατάσταση και αξιοποίηση παλαιών κελυφών, επανάχρηση αξιόλογων κτιρίων ή συνόλων και παροχή κινήτρων για μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχειακές μονάδες τουλάχιστον 3 αστέρων.
Ρυθμίσεις:
Περιορισμός της κατασκευής νέων καταλυμάτων σε κατηγορίες 3, 4 και 5 αστέρων, μέγιστης δυναμικότητας 100 κλινών.
Εφόσον πρόκειται για ΟΥΤΔ επιτρέπονται μόνο «ήπιας ανάπτυξης
Ομάδα ΙΙΙ: Ακατοίκητα νησιά και Βραχονησίδες
Η Ομάδα ΙΙΙ περιλαμβάνει δύο υποομάδες, με βάση τα ιδιαίτερα φυσικά και ανθρωπογενή χαρακτηριστικά τους, το μέγεθος και την εγγύτητά τους με κατοικημένες περιοχές.
Στην πρώτη υποομάδα περιλαμβάνονται: Βραχονησίδες, Νησιά με έκταση μικρότερη των 300 στρεμμάτων, Νησιά, τα οποία ευρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 10 ναυτικών μιλίων από τα θαλάσσια σύνορα της χώρας, Νησιά, τα οποία ευρίσκονται σε απόσταση μεγαλύτερη των 10 ναυτικών μιλίων από παράκτιες περιοχές του ηπειρωτικού τμήματος της χώρας ή από νησιά που διαθέτουν ακτοπλοϊκή πρόσβαση.
Στη δεύτερη υποομάδα περιλαμβάνονται όλα τα ακατοίκητα νησιά. Στα νησιά της πρώτης υποομάδας δεν επιτρέπεται κανένα είδος τουριστικής ανάπτυξης. Στα νησιά της δεύτερης υποομάδας επιτρέπονται μόνο ΟΥΤΔ «ήπιας ανάπτυξης».
γ) Χωροθέτηση ειδικών μορφών τουρισμού και τουριστικών υποδομών.
-Τουρισμός υπαίθρου
-Γεωτουρισμός
-Αλιευτικός τουρισμός
-Αθλητικός Τουρισμός
-Τουρισμός αθλητικών διοργανώσεων
-Τουρισμός υπαίθριων δραστηριοτήτων αθλητικής αναψυχής περιπέτειας
-Χιονοδρομικός τουρισμός
-Γκολφ
-Ποδηλατικός τουρισμός
-Θαλάσσιος Τουρισμός
-Τουρισμός κρουαζιέρας
-Τουρισμός Γιώτινγκ (Yachting)
-Τουρισμός καταδύσεων αναψυχής
-Πολιτιστικός Τουρισμός
-Αστικός Τουρισμός (city breaks – city trip)
-Θρησκευτικός-Προσκυνηματικός Τουρισμός
-Συνεδριακός τουρισμός
-Τουρισμός υγείας
-Ιατρικός τουρισμός
-Ιαματικός-θερμαλιστικός τουρισμός
-Τουρισμός Ευεξίας
– Άλλες ειδικές – εναλλακτικές μορφές τουρισμού
-«Σποραδικό ξενοδοχείο» – Προτείνεται η εισαγωγή της έννοιας του «σποραδικού ξενοδοχείου» στην ελληνική τουριστική νομοθεσία, με αφετηρία την πρόβλεψη για δυνατότητα δημιουργίας Σύνθετων Τουριστικών Καταλλυμάτων και εντός εγκαταλελειμμένων οικισμών προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων σε συνδυασμό με την ανάπλαση τμήματος ή και του συνόλου του οικισμού.
Δείτε περισσότερα εδώ