Πρόγραμμα LEADER / CLLD 2023-2027
Πρόσκληση CLLD/LEADER
Π3-77-4.1 Παρέμβαση για τη στήριξη της τοπικής ανάπτυξης μέσω του
LEADER /CLLD 2023-2027
Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων
Το πρόγραμμα LEADER 2023-2027 προωθεί την αειφόρο ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, αντιμετωπίζοντας τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί μια καινοτόμο προσέγγιση στο πλαίσιο της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης της ΕΕ.
Η φιλοσοφία σχεδιασμού και εφαρμογής του προγράμματος διατηρείται μέσω της υποστήριξης ανάπτυξης των τοπικών επιχειρήσεων αλλά και μέσω της ενίσχυσης δημόσιων υποδομών και επενδύσεων για την εξυπηρέτηση του τοπικού πληθυσμού.
Επιπρόσθετα και δεδομένης της διαφοροποίησης των αναγκών των αγροτικών περιοχών αλλά και των απρόβλεπτων φαινομένων, όπως η πανδημία COVID-19, οι πυρκαγιές και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, που έχουν δημιουργήσει αρνητικές επιπτώσεις στις περιοχές αυτές, ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην ανάπτυξη συνεργατικών δράσεων και πρωτοβουλιών με κοινωνική και περιβαλλοντική διάσταση, καθώς επίσης και πολιτικών «Έξυπνων Χωριών» για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων σε τμήματα περιοχών LEADER.
Για την παρέμβαση LEADER 2023-2027 αλλά και την βελτίωση βασικών υποδομών όπως η αγροτική οδοποιία θα διατεθεί το 7,1% των πόρων του Πυλώνα 2 ( 2% των πόρων του Στρατηγικού Σχεδίου).
προγραμμα leader 2024 τουρισμος
Σύμφωνα με το Πλαίσιο εφαρμογής της παρέμβασης, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β’770/2025, δικαιούχοι των τοπικών προγραμμάτων είναι:
α) Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) Α΄ & Β΄ βαθμού και οι φορείς τους,
β) Τοπικοί Φορείς Δημοσίου Τομέα ή τοπικοί σύλλογοι / οργανώσεις
γ) ιδιωτικοί φορείς με καταστατικό σκοπό την υλοποίηση αντίστοιχων έργων,
δ) υφιστάμενα ή υπό ίδρυση νομικά πρόσωπα,
ε) φυσικά πρόσωπα, καθώς και
στ) οι ΟΤΔ ή μέλος αυτών, σύμφωνα και με την επιλεξιμότητα που καθορίζεται σε κάθε τοπικό πρόγραμμα της ΟΤΔ και σύμφωνα με τον περιορισμό των υπο-παρεμβάσεων.
Ειδικότερα, για την περ. (β), η έδρα των φορέων πρέπει να είναι εντός της περιοχής παρέμβασης ή και εκτός αυτής με την προϋπόθεση ότι οι φορείς αυτοί δραστηριοποιούνται εντός της περιοχής παρέμβασης.
Π3-77-4.1 Παρέμβαση LEADER
Μέσω της παρέμβασης μπορούν να ενταχθούν και υλοποιηθούν πράξεις που στοχεύουν στις ακόλουθες κατηγορίες:
(i) Ενδυνάμωση της τοπικής οικονομίας. Ο μέγιστος προϋπολογισμός των πράξεων της κατηγορίας αυτής ανέρχεται στο ποσό των 300.000€, με εξαίρεση την υπο-παρέμβαση Π3-77-4.1-1.1 «Ενίσχυση μεταποιητικών μονάδων για την παραγωγή γεωργικών προϊόντων» όπου ο μέγιστος προϋπολογισμός ανέρχεται στο ποσό των 400.000€. Ο μέγιστος προϋπολογισμός άυλων πράξεων ανέρχεται έως το ποσό των 20.000€.
Στην κατηγορία αυτή ενδεικτικά είναι επιλέξιμες ακόλουθες κατηγορίες πράξεων:
• Μεταποίηση των γεωργικών προϊόντων με αποτέλεσμα γεωργικό ή και μη γεωργικό προϊόν.
• Διαφοροποίηση και εμπλουτισμός τουριστικών δραστηριοτήτων μέσω του εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων επιχειρήσεων διανυκτέρευσης και την ίδρυση αυτών μόνο σε ορεινές περιοχές και νησιά με πληθυσμό μικρότερο των 3.500 κατοίκων, την ίδρυση και εκσυγχρονισμό επιχειρήσεων στον τομέα της εστίασης και ψυχαγωγίας, επιχειρήσεων παροχής εναλλακτικών και άλλων μορφών τουρισμού, καθώς και λοιπών επιχειρήσεων στον τομέα του τουρισμού.
• Στην ίδρυση και εκσυγχρονισμό βιοτεχνιών και επιχειρήσεων χειροτεχνίας και παραγωγής μετά την 1η μεταποίηση, καθώς και επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών προς τον τοπικό πληθυσμό.
• Στην ενίσχυση επιχειρήσεων με σκοπό την εξοικονόμηση νερού και ενέργειας, καθώς και την ενίσχυση επιχειρήσεων στον τομέα της βιο-οικονομίας και της κυκλικής οικονομίας.
(ii) Εκπαίδευση τοπικού πληθυσμού. Ο μέγιστος προϋπολογισμός των πράξεων της κατηγορίας αυτής καθορίζεται βάσει μελέτης απλοποιημένου κόστους και ανέρχεται στο ποσό των 20.000€. Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμες οι δράσεις εκπαίδευσης / επιμόρφωσης του τοπικού, γενικού πληθυσμού σε θέματα βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων, καθώς και σε λοιπά θέματα όπως αυτά θα προκύψουν από την σύνταξη της τοπικής στρατηγικής και συμβάλουν σε συγκεκριμένους τομείς της τοπικής ανάπτυξης. Στην εν λόγω κατηγορία δεν μπορούν να είναι επιλέξιμες λοιπές πράξεις γενικής εκπαίδευσης/επιμόρφωσης που καλύπτονται από αντίστοιχες δράσεις του ΕΓΤΑΑ ή λοιπών ταμείων ή υπηρεσιών.
(iii) Ενδυνάμωση του τοπικού κοινωνικού ιστού. Ο μέγιστος προϋπολογισμός των πράξεων της κατηγορίας αυτής ανέρχεται στο ποσό των 400.000€ ή των 20.000€ στις περιπτώσεις άυλων πράξεων Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμες δράσεις ενίσχυσης βασικών υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του τοπικού πληθυσμού, καθώς και δράσεις που στοχεύουν στην κοινωνική ένταξη, την καταπολέμηση της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισμού και την ενσωμάτωση προσφύγων / μεταναστών. Οι εν λόγω δράσεις θα είναι σύμφωνες με την τοπική στρατηγική και τις ανάγκες εξυπηρέτησης αυτής και θα δρουν με συμπληρωματικό τρόπο ως προς τις αντίστοιχες δράσεις του ΕΚΤ και του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης.
(iv) Βελτίωση ποιότητας ζωής τοπικού πληθυσμού. Ο μέγιστος προϋπολογισμός των πράξεων της κατηγορίας αυτής ανέρχεται στο ποσό των 400.000€ ή των 20.000€ στις περιπτώσεις άυλων πράξεων Στην κατηγορία αύτη είναι επιλέξιμες δράσεις ενίσχυση έργων υποδομών μικρής κλίμακας και ενίσχυσης υπηρεσιών και υποδομών αναψυχής.
(v) Διατήρηση και βελτίωση των πολιτιστικών στοιχείων. Ο μέγιστος προϋπολογισμός των πράξεων της κατηγορίας αυτής ανέρχεται στο ποσό των 400.000€ ή των 20.000€ στις περιπτώσεις άυλων πράξεων. Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμες δράσεις ενίσχυσης πολιτιστικών εκδηλώσεων και μελετών, υπηρεσιών και υποδομών που συνδέονται με τον πολιτισμό και την τοπική παράδοση.
(vi) Προστασία και ανάδειξη φυσικού περιβάλλοντος. Ο μέγιστος προϋπολογισμός των πράξεων της κατηγορίας αυτής ανέρχεται στο ποσό των 400.000€ ή των 20.000€ στις περιπτώσεις άυλων πράξεων. Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμη η ενίσχυση έργων αναβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος με σκοπό την ανάδειξη τους και έργων πράσινων υποδομών “green infrastructure” για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κινδύνων από φυσικές καταστροφές.
(vii)Δικτύωση και συνεργασία. Ο μέγιστος προϋπολογισμός των πράξεων της κατηγορίας αυτής καθορίζεται βάσει μελέτης απλοποιημένου κόστους και ανέρχεται στο ποσό των 40.000€ για ενέργειες που αφορούν αποκλειστικά στην σύσταση και λειτουργεία του συνεργατικού σχήματος, καθώς και στην προετοιμασία του σχεδίου δράσης.
Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμες δράσεις οι οποίες συμβάλουν:
• Στη συνεργασία μεταξύ μικρών τοπικών επιχειρήσεων, με σκοπό τη διοργάνωση κοινών μεθόδων εργασίας, κοινή χρήση εγκαταστάσεων, ανάπτυξη και εμπορία κοινών προϊόντων, κ.λπ.
• Στη συνεργασία μεταξύ τοπικών δημόσιων και ιδιωτικών φορέων και ΜΚΟ, με σκοπό την κοινωνική, πολιτιστική και περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής, καθώς και την προώθηση της υγιεινής διατροφής και τη μείωση της σπατάλης τροφίμων.
• Smart Villages: συνεργασία για την ολιστική και καινοτόμο ανάπτυξη των χωριών.
πρόγραμμα leader 2023
Στο Δίκτυο LEADER συμμετέχουν οι 50 Ομάδες Τοπικής Δράσης (ΟΤΔ) οι οποίες συμβάλλουν στη διάχυση της γνώσης σε τοπικό επίπεδο, συμβάλλοντας παράλληλα στην εμπλοκή των τοπικών φορέων στο σχεδιασμό και στην ανάπτυξη τοπικών στρατηγικών. Το Δίκτυο, μέσα από τη συνεργασία του με το Δίκτυο ΚΓΠ συμβάλλει κυρίως στη διάδοση των αποτελεσμάτων των Επιχειρησιακών Ομάδων της Χώρας σε τοπικό επίπεδο μέσω των εκάστοτε ΟΤΔ αλλά και στην ανάπτυξη συνεργασιών φορέων για τη δημιουργία νέων Επιχειρησιακών Ομάδων μέσω της οργάνωσης ενημερωτικών τεχνικών συναντήσεων με φορείς και παραγωγούς.
αγροτικη αναπτυξη
Κωδικός Παρέμβασης | Τίτλος Υπο-παρέμβασης | Ενίσχυση | Μικρά νησιά και παραμεθόριες | |||
Π3-77-4.1-1.1 | Ενίσχυση μεταποιητικών μονάδων για την παραγωγή γεωργικών προϊόντων | 65% | 80% | |||
Π3-77-4.1-1.2 | Ενίσχυση μεταποιητικών μονάδων για την παραγωγή μη γεωργικών προϊόντων | 65% | 80% | |||
Π3-77-4.1-1.3 | Ενίσχυση μονάδων του δασοκομικού τομέα | 65% | 80% | |||
Κωδικός Παρέμβασης | Τίτλος Υπο παρέμβασης | πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις | μεσαίες / μεγάλες επιχειρήσεις | Ειδικοί Όροι | ||
Π3-77-4.1-1.4 | Ενίσχυση επιχειρήσεων στους τομείς της βιοτεχνίας, χειροτεχνίας και παραγωγής ειδών μετά την 1η μεταποίηση | 75% | 70% | EL 41 Βόρειο Αιγαίο | ||
65% | 60% | EL 43 Κρήτη, EL 51 ΑΜΘ, EL 52 Κεντρική Μακεδονία, EL 53 Δυτική Μακεδονία, EL 54 Ήπειρος, EL 61 Θεσσαλία, EL 63 Δυτική Ελλάδα, EL 651 Αρκαδία (Δήμος Μεγαλόπολης, Δήμος Γορτυνίας, Δήμος Τρίπολης),EL653 Μεσσηνία (Δήμος Οιχαλίας) | ||||
60% | 60% | EL 62 Ιόνια Νησιά, EL 64 Στερεά Ελλάδα, EL643 Ευρυτανία, EL 65 Πελοπόννησος (εκτός των Δήμων Μεγαλόπολης,Γορτυνίας, Τρίπολης και Οιχαλίας), EL 42 Νότιο Αιγαίο, Αττική (Δήμοι του Ν. Αττικής της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων) | ||||
Π3-77-4.1-1.5 | Ενίσχυση επιχειρήσεων του τουριστικού κλάδου | 75% | 70% | EL 41 Βόρειο Αιγαίο | ||
65% | 60% | EL 43 Κρήτη, EL 51 ΑΜΘ, EL 52 Κεντρική Μακεδονία, EL 53 Δυτική Μακεδονία, EL 54 Ήπειρος, EL 61 Θεσσαλία, EL 63 Δυτική Ελλάδα, EL 651 Αρκαδία (Δήμος Μεγαλόπολης, Δήμος Γορτυνίας, Δήμος Τρίπολης), EL653 Μεσσηνία (Δήμος Οιχαλίας) | ||||
60% | 60 | ΕL 62 Ιόνια Νησιά, EL 64 Στερεά Ελλάδα, EL643 Ευρυτανία, EL 65 Πελοπόννησος, EL 42 Νότιο Αιγαίο, Αττική (Δήμοι του Ν.Αττικής της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων) | ||||
Π3-77-4.1-1.6 | Ενίσχυση επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών | 75% | 70% | EL 41 Βόρειο Αιγαίο | ||
65% | 60% | EL 43 Κρήτη, EL 51 ΑΜΘ, EL 52 Κεντρική Μακεδονία, EL 53 Δυτική Μακεδονία, EL 54 Ήπειρος, EL 61 Θεσσαλία, EL 63 Δυτική Ελλάδα, EL 651 Αρκαδία (Δήμος Μεγαλόπολης, Δήμος Γορτυνίας, Δήμος Τρίπολης), EL653 Μεσσηνία (Δήμος Οιχαλίας) | ||||
60% | 60% | EL 62 Ιόνια Νησιά, EL 64 Στερεά Ελλάδα, EL643 Ευρυτανία, EL 65 Πελοπόννησος, EL 42 Νότιο Αιγαίο, Αττική (Δήμοι του Ν. Αττικής της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων) | ||||
Κωδικός Παρέμβασης | Τίτλος Υπο-παρέμβασης | Ποσοστό Ενίσχυσης |
Π3-77-4.1-1.7 | Εξοικονόμηση ενέργειας και νερού, ενίσχυση βιο- οικονομίας και κυκλικής οικονομίας | 80% |
Π3-77-4.1-2.1 | Εκπαίδευση τοπικού πληθυσμού στον 1-γενή τομέα | 100% |
Π3-77-4.1-2.2 | Εκπαίδευση τοπικού πληθυσμού στον 2-γενή τομέα | 100% |
Π3-77-4.1-2.3 | Εκπαίδευση τοπικού πληθυσμού στον 3-γενή τομέα | 100% |
Π3-77-4.1-3.1 | Ενίσχυση βασικών υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του τοπικού πληθυσμού (παιδικοί σταθμοί, χώροι άθλησης, πολιτιστικά κέντρα κ.λπ.) | 100% |
Π3-77-4.1-3.2 | Ενίσχυση βασικών υπηρεσιών που στοχεύουν στην κοινωνική ένταξη, την καταπολέμηση της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισμού και την ενσωμάτωση προσφύγων / μεταναστών. | 100% |
Π3-77-4.1-4.1 | Έργα υποδομών μικρής κλίμακας. | 100% |
Π3-77-4.1-4.2 | Ενίσχυση υπηρεσιών και υποδομών αναψυχής, ανάπλασης, τουριστικών πληροφοριών και λοιπών υποδομών μικρής κλίμακας. | 100% |
Π3-77-4.1-5.1 | Ενίσχυση πολιτιστικών ή αθλητικών εκδηλώσεων | 75% |
Π3-77-4.1-5.2 | Ενίσχυση μελετών, υπηρεσιών και υποδομών που συνδέονται με τον πολιτισμό και την αποκατάσταση και αναβάθμιση της πολιτιστικής κληρονομιάς. | 100% |
Π3-77-4.1-6.1 | Έργα αναβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος με σκοπό την ανάδειξη αυτών | 100% |
Π3-77-4.1-6.2 | Έργα πράσινων υποδομών “green infrastructure” για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κινδύνων από φυσικές καταστροφές. | 100% |
Π3-77-4.1-7.1 | Συνεργασία μεταξύ μικρών τοπικών επιχειρήσεων | 90% |
Π3-77-4.1-7.2 | Συνεργασία μεταξύ τοπικών δημόσιων ή/και ιδιωτικών φορέων ή/και ΜΚΟ για την κοινωνική ή / και πολιτιστική ή / και περιβαλλοντική προστασία και αναβάθμιση της περιοχής, την προώθηση της υγιεινής διατροφής και της μείωσης σπατάλης τροφίμων | 100% |
Π3-77-4.1-7.3 | Έξυπνα Χωριά: συνεργασία για την ολιστική και καινοτόμο ανάπτυξη των χωριών | 100% |
Π3-77-4.1-8.1 | Σχέδια διατοπικής συνεργασίας | 100% |
Π3-77-4.1-8.2 | Σχέδια διακρατικής συνεργασίας | 100% |
Π3-77-4.1-9.1 | Λειτουργικές δαπάνες των ΟΤΔ και εμψύχωση του τοπικού πληθυσμού | 100% |
αγροτική ανάπτυξη
προγραμμα leader τουρισμοσ
προσέγγιση LEADER
προσέγγιση LEADER
